مامعمولا عادت داریم که به هر تغییر رنگی که در روی دندانمان مشاهده میکنیم آن را جرم نامیده و این تصور را داریم که با جرمگیری دندان بایستی این لکه ها رفع گردد …. در حالی که اصلا اینطور نیست برای شروع بحث لازم است که انواع لکه های رنگی که در روی دندان ممکن است مشاهده کنیم را برای شما برشماریم
جرمگیری دندان _ یکسری از تغییر رنگها بر روی دندان در واقع پوسیدگی هائی هستند که معمولا به صورت سیاه رنگ بر روی دندان مشاهده میشود و در حالت های پیشرفته به صورت حفره در میایند و در نهایت با پیشرفت پوسیدگی دندان درد شروع شده و ادامه ماجرا ….. یک راه تشخیص قطعی این تغییر رنگها این است که در پوسیدگی ها بر روی دندان حفره ایجاد میشود بر خلاف جرم که معمولا بر روی دندان مینشیندو حجم اضافی را اشغال میکند.
یکسری از تغییر رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولا این تغییر رنگها دائمی بوده و با جرمگیری دندان و…. پاک نمیشود و در ضمن با تراش آن معمولا زیر آن هم همین لکه ها را دارد و این تغییر رنگها یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان است و یا ناشی از نقص تکاملی دندان ها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب وصرفی و… میباشد …..
نوع سوم تغییر رنگها ناشی از موادی است که به طور معمول مصرف میکنیم و رسوباتی که بر روی دندان تشکیل میشود ….. این رسوبات یا به صورت رنگدانه یا استین هستند و یا به صورت جرم که بحث اصلی ما را تشکیل میدهد …. این جرم ها بخوبی با جرمگیری دندان پاک میشود و همین جرم ها هستند که لثه را تخریب کرده و در نهایت باعث شل شدن دندانها میشود بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد.
جرم دندان چگونه تشکیل می شود؟
از لحظه ای که مسواک زده می شود، حدوداً ۱۰ دقیقه بعد روی سطوح دندانی موادی شروع به تجمع می کنند که اصطلاحاً پلاک دندانی نامیده می شوند.
پلاک دندانی از مواد غذایی مصرف شده یا مواد معدنی موجود در بزاق ایجاد میشود، اگر کمی دقت کنیم بعد از مسواک زدن در شب و نخوردن چیزی هنگامی که از خواب بیدار می شویم چنانچه با زبان روی دندانها تماس برقرار کنیم زبری خاصی را احساس می کنیم که در واقع همان پلاک دندانی می باشد.
پلاک دندانی با مسواک زدن به سهولت پاک می شود. یکی از دلایلی که دندانپزشکان توصیه می کنند که دفعات مسواک زدن زیاد باشد در واقع حذف پلاک دندانی که به سرعت روی سطوح دندانی تشکیل می گردد. پلاک دندانی در صورتی که حذف نگردد در ابتدا باعث التهاب لثه می شود که به آن رُنزیوت می گویند. رفته رفته پلاک از حالت نرم به حالت سخت تبدیل شده، که اصطلاحاً جرم نامیده می شوند.تشکیل جرم دندان در واقع یک فرآیند مخرب می باشد.
جرم دندان باعث تخریب لثه و بافتهای نگه دارنده دندان می شود و لثه سالم را تبدیل به لثه بیمار و پرخون و ملتهب می نماید و باعث افزایش عمق شیار لثه شده و لثه چسبنده که باعث نگهداری دندان در حفرۀ استخوانی است را از بین برده، به دنبال آن تخریب استخوان حادث می شود که در نهایت لقی دندان ایجاد می شود که در اصطلاح به این حالت بیماری پریودنتیت می گویند.
.
در پریودنتیت از بین رفتن استخوان و متعاقب آن از دست رفتن دندانها بسیار اتفاق می افتد و تخریب استخوان گاهی آنقدر زیاد است که بعد از آنکه دندانها از دست رفتند امکان جایگزینی آنها را بسیار مشکل می کند. بسیاری از مردم می پندارند جرمگیری دندان برای دندانها ضرر دارد. و توجیه آنها این است که بعد از جرمگیری دندان ما پوسیده شده یا لثه از بین رفته اند و بعضی حساس شدن دندانها را بهانه کرده، از جرمگیری دندان فرار می کنند و با همین تفکرات غلط به شدت از جرمگیری دندان پرهیز می کنند، باید به این افراد بگویم جرمگیری دندان نه تنها باعث پوسیدگی دندانها نمی شود بلکه لثه ها را هم از بین نمی برد. تازه جرمگیری دندان و حذف جرم مانع تخریب ومانع از دست رفتن لثه ها می شود.
لثه ها شاداب و کاملاً صورتی رنگ و بدون خونریزی می شوند و بوی بد دهان که متعاقب التهاب لثه ها ایجاد می شود هم از بین می رود، برای تسریع رفع حساسیت استفاده از دهانشویه توصیه می شود. علت تصور پوسیدگی بعد از جرمگیری دندان هم در حقیقت این است که این دندانها پوسیدگی مختصری داشته اند و وقتی که جرم روی همان نواحی قرار گرفت عملاً هیچگونه مسواکی در آن نواحی زده نمیشود و این پوسیدگی های اندک در زیر جرم ها کم کم زیاد می شوند و وقتی که جرمگیری دندان انجام می شود تازه وسعت پوسیدگی خود را نشان می دهد.
.
لازم به ذکر است که داشتن دندانهای پوسیده به مراتب وضعیت بهتری از داشتن لثه های پر از جرم است زیرا پوسیدگی را به سهولت می توان ترمیم کرد ولی عدم جرمگیری دندان ممکن است علیرغم داشتن دندانهای سالم در زمان کوتاهی، بی دندانی را به دنبال داشته باشد، حال تصمیم با شماست می خواهید دندانهای ترمیم شده داشته باشیدیا بی دندان باشید، می خواهید لثه های سالم و دهانی خوشبو داشته باشید یا لثه هاس ملتهب با دهانی بدبو و یا می خواهید موقع مسواک زدن از اینکه از لثه ها خون می چکد بنالید یا با لذت مسواک کنید
نکات بسیار مهم در خصوص جرم و جرم گیری دندان
-
- حتما سالی یک بار جرم گیری دندان را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید .
- در مقاله ای که در مورد نحوه صحیح مسواک زدن و استفاده از نخ دندان نوشته ام دقت کرده و اگر ممکن است دوباره مطالعه فرمائید . مطمئن باشید که با دقت در صحیح مسواک زدن تشکیل جرم را به حداقل خواهید رساند.
- اگر در موقع مسواک زدن دیدید که از ناحیه از لثه هایتان دارد خون میاید بدانید که اون ناحیه دچار مشکل است و به دندانپزشک خود مراجعه کنید . البته مردم به اشتباه مسواک زدن اون ناحیه را متوقف میکنند و این کاملا اشتباه است . ناحیه ای که خون میاید بیشتر مسواک بزنید و از خونریزی آن نترسید . مطمئن باشید که با خوب مسواک زدن و بیشتر مسواک زدن اون ناحیه خونریزی خیلی کاهش پیدا خواهد کرد.
-
- در صورتی که جرم زیادی داشتید و بعد از جرم گیری دندانهایتان به سرما و گرما حساس شده زیاد نگران نباشید به مرور رفع خواهد شد و برای کاهش سریعتر حساسیت میتوانید از خمیر دندان سنسوداین برای یک دوره ۲ ماهه استفاده فرمائید .
-
- بعد از جرمگیری دندان حتما از دهانشویه مناسب مثل پرسیکا و یا ماتریکا استفاده نمائید تا در بهبود زخم های به جا مانده از جرم موثر افتد . استفاده مدام از دهانشویه ها زیاد توصیه نمیشود و یک هفته بعد از جرمگیری دندان میتوانید استفاده از دهانشویه را قطع نمائید.
هیچ آنتی بیوتیکی قبل و بعد از جرمگیری دندان نیاز نیست بخصوص ما ایرانی ها که مثل نقل و نبات دارو مصرف میکنیم و اکثرا بی جا و بی مورد هم مصرف میکنیم! در موارد خاص حتما دندانپزشکتان تجویز خواهد کرد
